احمد فريد تنها 31 Mar 2015 – 13:00 چاریکار(پژواک،١١حمل ٩٤): رياست اطلاعات و فرهنگ ولايت پروان، اخيراً در مناطق مختلف اين ولايت پانزده اثر تاريخى را ثبت کرده است قبل از اين، ٢٥ اثر تاريخى در اين ولايت ثبت شده بود به اساس معلومات سید صبور مهدی آمر فرهنگ و گردشگری ریاست اطلاعات و فرهنگ پروان، آثار تاريخى تازه ثبت شدۀ اين ولايت، از ٧٠ تا دو هزار سال قدامت دارد بازار مس گرى، بازار آهنگران، مسجد آهنگران، صُفۀ خواجه ها، حوض لُخ ها، گذر چهارسو، بازار کهنۀ چاريکار، بازار چرمگرى، اوغورهای سنگی، درمسال، زيارت شاه مست قلندر، زيارت بابه ميرسنگى، قلعۀ جنگى توپ دره و پل ميرعلم؛ آثار تازه ثبت شده اى اند که در مرکز اين ولايت قرار دارند اما به گفتۀ وى، “قلعه کافر” اثر تاريخى نو ثبت شده اى است که در ولسوالى سالنگ اين ولايت موقعيت دارد مهدی گفت که ساحات و بناهاى تاريخى، بعد از بررسى هاى رياست اطلاعات و فرهنگ در حدود يک ماه گذشته ثبت آثار تاريخ اين ولايت شده است موصوف که از حدود يک سال به اين طرف به حيث آمر فرهنگ و گردشگری ریاست اطلاعات و فرهنگ پروان کار می‌کند، خاطرنشان کرد که اين آثار تا حال به نسبت بی توجهى مسوولان به خصوص ضعف مدیریت در ریاست اطلاعات و فرهنگ ثبت نگرديده بود وى در مورد قدامت تاريخى، موقعيت و چگونگى اين ساحات و آثار تاريخى چنين معلومات ارايه کرد بازار مسگرى بازارمس گری، با دو هزار سال قدامت در شمال شهر چاریکار مرکز اين ولايت موقعیت دارد و در زمان “سکندر مقدونى” ايجاد شده و در آن، ظروف مسى طعام خورى ساخته ميشد در حال حاضر نيز در شمال اين بازار ظروف مسى ترميم می‌شود؛ اما بناهاى تاريخى که در جنوب اين بازار موقعيت دارد، تخريب شده است بازار آهنگری اين بازار نیز دو هزار سال پيش در جوار بازار مسگری چاریکار در زمان سکندر مقدونى ساخته شده و در آن زمان در اين بازار وسايل نظامى چون شمشير، سپر و زره ساخته ميشد اکنون در اين بازار تبر، تیشه، داس، کراچی، بیل و غيره ساخته می‌شود. بناهاى ساخته شده آن زمان در جنوب اين بازار تخريب شده؛ اما آثار آن معلوم می‌شود مسجد آهنگران این مسجد نيز در شمال شهر چاريکار در جوار بازار آهنگران موقعیت دارد و اکنون به نام مسجد حضرت داود (ع) ياد می‌شود اين مسجد ١٢٠٠ سال قدامت دارد، ديوارهاى آن از سنگ و گل ساخته شده و در ساخت اين مسجد، از حکاکى نيز کار گرفته شده است اين مسجد بارها ترميم شده و در حال حاضر نیز مردم محل در آن نمازهاى پنجگانه را ادا می‌کنند صُفه خواجه ها اين صُفه که ١٢ متر مربع مساحت دارد، نيز در نزدیکى بازار آهنگران ٨٠٠ سال پيش از سوى “سيد جعفر مجرد” ساخته شده است حاجی سکندر، یک تن از موسفیدان محل که ٧٠ سال عمر دارد، گفت که این صُفه را شخصى به نام سيد جعفر مجرد ساخته است به گفته وى، مجرد به اساس هدايت پير خود، چهار نهر را که اکنون به نام هاى “جوى خواجه، جوى ماهيگر، جوى بگرام و جوى کهنه” ياد می‌شوند در چاريکار ساخته است. سکندر افزود از بزرگان شنيده است که سيدجعفر مجرد، مردم را زير يک درخت در اين صُفه جمع می‌کرد و از آنها در مورد ساخت اين جوى ها مشوره می‌گرفت به گفته او اکنون از اين صُفه استفاده نمى شود حوض لـُخ ها اين حوض؛ با داشتن ٨٠٠ سال قدامت، ١٢ متر طول، ده متر عرض و دو متر ارتفاع دارد و در دو صد متری صفه خواجه ها ساخته شده است در گذشته در این حوض، گیاهی به نام ” لـُخ ” کشت میشد و از این گیاه در فرش مسجد استفاده میشد و از آن بوریا نیز می‌ساختند اکنون از اين حوض در آبيارى زمين ها استفاده نمی‌شود گذر چهارسو اين گذر، ٨٠٠ سال قدامت تاريخى دارد و در شمال شهر چاريکار در نزدیک صفه خواجه ها واقع شده است از اين گذر، به چهار گذر ديگر (گذر آقايى، گذر اکرم خان، گذر ملتانى و گذر آهنگرى) چاريکار رفت و آمد می‌شود بازار کهنۀ چاريکار اين بازار که از قدامت تاريخى ٢٠٠٠ ساله برخوردار است، در جنوب شهر چاريکار موقعيت دارد در اين بازار، آهنگرى، مسگرى، مندوى، دوا فروشى، عطارى، بزازى، کلالى و غيره وجود داشت بناهاى تاريخى اين بازار به ويرانه تبديل شده و در حال حاضر، تنها چند دکان خوراکه فروشى در اين محل فعاليت دارد بازار چرم گری اين بازار در جنوب شهر چاریکار موقعیت دارد و از ایجاد آن ٧٠٠ سال می‌گذرد. دراین بازار؛ نالی (پاپوشى که از چوب ساخته شده باشد)، دولچه های چرمی و غولک ساخته ميشد. اکنون در اين بازار، دولچه هاى چرمى و غولک ساخته می‌شود؛ اما بيشتر ساختمان هاى ساخته شدۀ آن زمان در اين بازار به مخروبه مبدل شده است. اوغورهاى سنگى سه اوغور سنگى در بازار کهنه شهر چاریکار موجود است و قدامت تاريخى آن به ٧٠٠ سال می‌رسد اوغور؛ سنگى است که داخل آن کندن کاری شده و مردم آن زمان، به وسيله آن چرم ها را نرم می کردند و در برخی اوقات از آن کار اونگ را می‌گرفتند درمسال اين درمسال، در شهر کهنه چاریکار موقعیت دارد و قدامت تاريخى آن به دو صد سال مى رسد. از اين درمسال استفاده نمى شود؛ زيرا اکنون هندوها در چاريکار زندگى ندارند در حال حاضر، تنها یک تن از اهل هنود به نام مستانه سنگه که در شهر چاریکار دکان طبابت یونانی دارد، شب را در این درمسال سپری می‌کند زیارت شاه مست قلندر اين زيارت که از قدامت تاريخ ٨٠٠ ساله برخورداراست، در جوار سرک نعمان و در جنوب شهر کهنه چاریکار موقعیت دارد ميرزا محمد ٦٠ ساله، یک تن از دکانداران شهر کهنه چاریکار گفت که از بزرگان محل شنيده است که صدها سال پيش کسى به نام “شاه مست” در اين شهر با پيرش زيست می‌کرد و روزى پيرش به او گفت که خود را پـُل بسازد به گفته وى، بعد از اين شاه مست، منطقه را ترک کرد و چهال سال را زير يک پل در کابل سپرى کرد و بعد از آن پيرش او را به شهر چاريکار آورد، لقب قلندر را کسب کرد و در همين جا وفات کرد زیارت بابه میرسنگی این زيارت، در جوار بازار آهنگران شهر چاریکار موقعیت دارد و قدامت تاريخى آن به ١٢٠ سال می‌رسد بابه میرسنگی، باشنده منطقۀ آشابه ولسوالى جبل سراج بود و در جنگ افغان انگلیس در همين محل ، به شهادت رسيده است جنگ اول افغان انگليس؛ در سال ١٨٣٩، جنگ دوم در سال ١٨٨٠ و لشکرکشى هاى اخير انگليس ها درسال ١٩١٩ ميلادى بود که بعد از آن به تاريخ ٢٨ اسد سال ١٢٩٨ هجرى شمسى، انگليس ها مجبور به امضاى معاهده استقلال افغانستان گرديدند قلعۀ جنگی توپ دره اين قلعه که در چهار کيلومترى غرب شهر چاریکار موقعیت دارد، از قدامت تاریخی ٢٠٠٠ ساله برخوردار است. از اين قلعه که در مساحت چهار جريب زمين ساخته شده است، نيروهاى نظامى “کوشانى ها” استفاده کرده اند. اکنون تنها ديوارهاى نيمه ويران اين قلعه باقى مانده است قلعۀ کافر این قلعه که اکنون تنها خرابه های بزرگ آن و در سه ضلع غربى، شرقى و شمالى آن، آثار برج ها نيز دیده می شود، در دره “کوکلامی” ولسوالی سالنگ ولایت پروان موقعیت دارد و از قدامت تاريخى ٢٠٠٠ ساله برخوردار است در زمان کوشانى ها تعدادى از مردم در اين قلعه زيست نموده و بعد از تصرف اين سرزمين از سوى مسلمانان، به “کافر قلعه” مسمى شده است پل ميرعلم این پل، در مسیر جاده نعمان در شمال شهر چاریکار موقعیت دارد و هفتاد سال پیش از سوى شخصی به نام میرعلم، از چوب ساخته شده بود که موترها نیز از آن عبور می‌کرد؛ اما اکنون پخته کاری شده است به گُفته سید صبور مهدی آمر فرهنگ و گردشگری ریاست اطلاعات و فرهنگ پروان، هر اثرى که قابل ارزش، نزد مردم محبوب و نشان دهنده مقطعى از تاريخ باشد و بيش از ٥٠ سال قدامت داشته باشد، شامل آثار تاريخى شده مى تواند آثار تاريخى قبلا ثبت شده پيش از اين نيز ٢٥ اثر تاريخى ثبت رياست اطلاعات و فرهنگ اين ولايت شده بود به اساس معلومات رياست اطلاعات و فرهنگ پروان، استوپه توپ دره، استوپه پزه شترک، زيارت چهار پير حاضر، چشمه خانۀ پدران امام اعظم (رح)، تخت ميرگل، مقبره بى بى اوغورى، زيارت خواجه سبزپوش ولى، باغ ريگ خواجه سياران، و قريه دولت شاهى آثار تاريخى ثبت شده در مرکز اين ولايت می‌باشد همچنان منبع افزود که ارگ جبل سراج، برج تاريخى جبل سراج، سنگ خواهر و برادر، سنگ آقتاش، منطقۀ بى بى نيک زن، پل آشابه، پل بهلول و سموچ هاى گل بهار، آثار تاريخى قبلا ثبت شده در ولسوالى جبل سراج اين ولايت می‌باشند به اساس معلومات اين رياست، کافر قلعه، برج عبدالله و اطراف کوه پهلوان با داشتن هفت معبد بودايى در بگرام، قريۀ غوث و حوض هاى خاک در ولسوالى سالنگ، نيايشگاه فندقستان در ولسوالى سياه گرد، دره نازو غوربند در ولسوالى شينواى و گرم چشمه غوربند در ولسوالى شيخ على اين ولايت، آثار تاريخى ديگرى اند که قبلا ثبت شده اند. سید صبور مهدی، گفت که برخى آثار تاريخى اين ولايت چون ارگ جبل سراج، نياز به بازسازى دارد موصوف افزود که رياست اطلاعات و فرهنگ اين ولايت، تلاش دارد تا براى بازسازى اين آثار تاريخى امکانات مالى را دريافت کند ساختمان ارگ جبل سراج که در سال ۱۹۰۷میلادی در زمان حکومت امیر حبیب الله خان ساخته شده است، به نام “سراج الامصار” یاد می شد و تا زمان حکومت امان الله خان به عنوان مقر شاهى از آن استفاده می گردید. امان الله خان در اواخر سال ۱۲۹۷ هجری شمسی به قدرت رسید ساختمان تاريخى ارگ جبل سراج که در مرکز ولسوالى جبل سراج پروان موقعيت دارد، در دوران جنگ هاى حدود سه دهۀ اخير تخريب شده است به اساس معلومات مصدق خليلى معين فرهنگى وزارت اطلاعات و فرهنگ، در افغانستان پنج هزار ساحه تاريخى و ١٤٠٠ بناى تاريخى ثبت آن وزارت می‌باشد. اما وى گفت که آثار تاريخى در کشور وجود دارد که تا حال ثبت نشده است همچنان به اساس معلومات منبع، در موزيم کابل هشتاد هزار اثر تاريخى موجود است
